Bệnh xơ cứng cột bên teo cơ (ALS), là một bệnh thoái hóa thần kinh tiến triển ảnh hưởng đến các tế bào thần kinh trong não và tủy sống. Hiện tại, ALS vẫn chưa có cách chữa trị phù hợp.
Căn bệnh này được xác định vào năm 1869 bởi nhà thần kinh học người Pháp, Jean-Martin Charcot nhưng được quốc tế biết đến rộng rãi hơn vào năm 1939 khi nó kết thúc sự nghiệp của một trong những cầu thủ bóng chày được yêu thích nhất, Lou Gehrig. Trong nhiều năm sau đó, ALS thường được gọi là Bệnh Lou Gehrig.
Các tế bào thần kinh vận động đi từ não đến tủy sống và từ tủy sống đến các cơ trên khắp cơ thể. Chúng chi phối các vận động có chủ ý và điều khiển cơ bắp. ALS gây ra sự thoái hóa tiến triển trên các tế bào thần kinh vận động, làm chúng mất dần chức năng và gây chết tế bào. Khi các tế bào thần kinh vận động chết đi, não không thể khởi phát và dẫn truyền tín hiệu thần kinh điều phối cơ hoạt động. Khi hoạt động chủ ý bị ảnh hưởng, người bệnh có thể mất khả năng nói, ăn, di chuyển và thở.
‘Amyotrophic’ bắt nguồn từ tiếng Hy Lạp. “A” có nghĩa là không. “Myo” nghĩa là cơ bắp, và “Trophic” có nghĩa là nuôi dưỡng – “Không nuôi dưỡng cơ bắp.” Khi một cơ bắp không được nuôi dưỡng, nó sẽ “teo” hoặc chết đi. “Lateral” nghĩa là phần bên, liên quan vùng cơ được chi phối bởi các dây thần kinh đi từ tủy sống, nơi có các phần của tế bào thần kinh truyền tín hiệu và điều khiển các cơ. Khi khu vực cơ này bị thoái hóa, nó sẽ dẫn đến xơ cứng tại vùng đó.
Các triệu chứng và chẩn đoán bệnh ALS- Xơ cứng cột bên teo cơ
ALS là một căn bệnh thường khởi phát từ từ. Các triệu chứng ban đầu của ALS có thể khá đa dạng, tuỳ mỗi người bệnh. Một người có thể gặp khó khăn khi cầm bút hoặc nâng cốc cà phê, trong khi người khác có thể bị thay đổi giọng nói, cách nói.
Mức độ tiến triển ALS có thể khá thay đổi từ người này sang người khác. Mặc dù thời gian sống còn trung bình với ALS là 3-5 năm, một số người sống được từ 5, 10 năm hoặc hơn. Các triệu chứng có thể bắt đầu ở các cơ kiểm soát lời nói và nuốt hoặc ở bàn tay, cánh tay, chân hoặc bàn chân. Không phải tất cả những người mắc ALS đều có triệu chứng giống nhau hoặc mức độ tiến triển giống nhau. Tuy nhiên, tình trạng yếu và tê liệt cơ tiến triển là thường gặp.
Ai có thể bị ALS?
Hầu hết ALS xuất hiện ở độ tuổi từ 40 đến 70, với độ tuổi trung bình là 55 tại thời điểm chẩn đoán. Tuy nhiên, một số trường hợp xảy ra ở những người trong độ tuổi 20 đến 30 tuổi.
ALS thường gặp ở nam giới, cao hơn 20% so với nữ giới. Tuy nhiên, với sự gia tăng tuổi tác, tỷ lệ mắc ALS giữa nam và nữ như nhau.
Khoảng 90% các trường hợp ALS xảy ra mà không có tiền sử gia đình, được gọi là ALS đơn lẻ. 10% còn lại của các trường hợp ALS được di truyền thông qua một gen đột biến, được gọi là ALS có tính chất gia đình.
Để hiểu thêm thông tin bệnh xơ cứng cột bên teo cơ – ALS, bạn có thể truy cập:
Theo hiệp hội ALS Hoa Kỳ
