Vì ALS khiến các cơ ở ngực yếu đi, hoạt động hô hấp gặp nhiều khó khăn. Trên thực tế, các vấn đề về hô hấp từ lâu đã trở thành nguyên nhân gây tử vong hàng đầu cho những người mắc ALS.
Tuy nhiên, ngày nay bạn có thể làm nhiều điều để cải thiện hô hấp và kiểm soát các vấn đề về hô hấp khi chúng xảy ra. Chúng bao gồm cả các kỹ thuật đặc biệt và thiết bị hỗ trợ cải thiện chức năng hô hấp.
Mục lục
Kỹ thuật thở
Thông thường, các vấn đề về hô hấp của ALS biểu hiện đầu tiên là khó thở khi thực hiện các hoạt động thể chất. Điều này thường có thể giảm thiểu bằng cách nghỉ ngời giữa các hoạt động để lấy lại sức và bằng cách lập thời gian biểu cho bạn để mọi hoạt động đòi hỏi thể chất được dàn trải ra trong suốt cả ngày.
Các bài tập thở cũng có thể hữu ích. Tăng cường hít thở sâu từ 5 đến 10 lần, nghỉ ngơi ngắn giữa các lần, lặp lại vài lần mỗi ngày.
Việc thở có thể khó khăn hơn khi nằm thẳng, dẫn đến khó thở khi nằm và khó ngủ. Nâng cao đầu giường hoặc kê gối cao có thể làm giảm bớt vấn đề này.
Kỹ thuật ho
Ho rất quan trọng vì nó làm sạch phổi và đường thở khi dịch tiết, đờm, thức ăn và bất kỳ vật lạ nào khác không may hít vào. Đảm bảo giữ cho đường hô hấp thông thoáng, ho giúp bạn thở dễ dàng hơn và giảm nguy cơ viêm phổi.
ALS có thể gây khó khăn cho việc ho. Cơ ngực suy yếu dần dẫn đến ho không tốt, khó khăn cho việc thông thoáng đường thở.
“Thở từng nấc” là một kỹ thuật có thể được sử dụng để tạo ra một cơn ho mạnh hơn. Đó là quá trình hít vào từng hơi nhịp ngắn mà không thở ra, “dồn” các nhịp thở cho đến khi không thể hít thêm được nữa. Sau đó bạn giữ hơi trong thời gian ngắn và đẩy tất cả không khí ra ngoài cùng một lúc bằng một tiếng ho.
“Thở mạnh” là một kỹ thuật khác mà những người sống chung với ALS có thể sử dụng. Thở mạnh liên quan đến việc hít sâu hết mức sau đó cố gắng hít thêm 1-2 lần nếu có thể và cuối cùng đẩy toàn bộ không khí ra khỏi phổi của bạn bằng theo nhanh và mạnh nhất có thể. Bằng cách lặp lại động tác này vài lần, đờm từ sâu trong phổi của bạn có thể di chuyển lên trên nơi bạn dễ ho ra ngoài hơn.
Thuốc hoặc liệu pháp hô hấp bằng dụng cụ cũng có thể được sử dụng để giảm lượng chất lạ tích tụ trong phổi, cũng như hạn chế ho gắng sức.
Máy hỗ trợ ho
Ngoài ra còn có các dụng cụ hỗ trợ cơ học có thể giúp những người bị ALS ho hiệu quả hơn.
Ví dụ, “máy tăng thông khí” giúp đưa nhiều không khí vào phổi hơn nhằm tạo ra một cơn ho mạnh hơn. Tuy nhiên để hoạt động hiệu quả thì sẽ có các thiết bị bổ trợ khác và cần người chăm sóc để giúp vận hành chúng.
Thiết bị hỗ trợ ho cơ học tự động đưa nhiều không khí hơn vào phổi và giúp đẩy không khí ra ngoài giống như một cơn ho tự nhiên.
Máy thở
Máy thở có thể đảm nhận phần lớn khối lượng công việc khi việc tự thở trở nên khó khăn.
Đối với nhiều người sống chung với ALS, thông khí áp lực dương không xâm lấn, hoặc NIPPV, là lựa chọn ưu tiên khi máy thở trở nên cần thiết. “Không xâm lấn” có nghĩa là thiết bị NIPPV không yêu cầu thủ thuật nào bằng dao mổ; chúng chỉ đơn giản là cung cấp không khí qua mũi hoặc mặt nạ. Các thiết bị NIPPV có thể di động và tháo rời, cho phép chúng được sử dụng khi cần thiết lúc bạn thực hiện các hoạt động hàng ngày thông thường của mình.
Mặt khác, thông khí có mở khí quản là xâm lấn. Nó đòi hỏi một cuộc phẫu thuật mở khí quản ở cổ. Vì thông khí mở khí quản đặt dưới dây thanh âm và miệng, nên một dụng cụ hỗ trợ có thể được yêu cầu để giúp người mắc bệnh ALS nói chuyện bình thường.
Thông khí mở khí quản có thể là một phần kế hoạch của chăm sóc bệnh nhân ALS hoặc là một thủ tục cấp cứu được sử dụng khi người bệnh không thể tự thở được nữa. Để kiểm soát tốt hơn việc chăm sóc sức khoẻ của bạn và sự tiến triển của bệnh, tốt nhất bạn nên đưa ra quyết định về việc sử dụng máy thở trước khi được yêu cầu.
Máy thở có thể được thêm vào trước khi nó trở thành trường hợp khẩn cấp, hoặc một chỉ thị trước có thể cho phép người mắc ALS đưa ra các điều khoản của riêng họ về những biện pháp được thực hiện trong quá trình chăm sóc.
Bác sĩ có thể giúp bạn suy nghĩ về những quyết định như vậy và lựa chọn giải pháp hoặc thiết bị nào sẽ hoạt động tốt nhất trong việc kiểm soát các vấn đề về hô hấp trong ALS.
Để biết thêm về những vấn đề khác liên quan đến khó thở. Mời bạn đọc:
https://benhals.com/thong-tin-ve-nut-dam-2/
Theo ALS Association