Diễn tiến ALS rất khác nhau ở mỗi người và các triệu chứng liên quan đến hô hấp cũng có thể bắt đầu sớm hoặc muộn hơn. Suy yếu các cơ hô hấp dẫn đến nhiều triệu chứng khác nhau.
Các triệu chứng liên quan đến cơ hô hấp suy yếu:
- Cảm giác đói khí (thở hổn hển, khó thở) dù không hoạt động thể lực
- Mệt mỏi
- Ngáp thường xuyên hoặc thở dài trong ngày
- Thức dậy vào buổi sáng với một cơn đau đầu hoặc cảm giác lờ đờ (khó tỉnh táo vào buổi sáng)
- Thức giấc thường xuyên vào ban đêm (mất ngủ)
- Khó nằm thẳng
ALS – Phổi của người bệnh
Hít vào thở ra dựa vào việc co dãn các cơ ở ngực. Cơ hoành là một cơ lớn hình vòm ngăn cách phổi của bạn với bụng (dạ dày). Cơ hoành thực hiện hầu hết các công việc để di chuyển không khí vào và ra khỏi phổi của bạn. Các cơ giữa các xương sườn (cơ liên sườn) là cơ hô hấp phụ hỗ trợ quá trình thở.
Khi bạn tập thể dục, các cơ trong cơ thể sử dụng nhiều oxy hơn và tạo ra nhiều carbon dioxide hơn. Các cơ hô hấp cũng phải làm việc nhiều hơn để cung cấp oxy và loại bỏ carbon dioxide. Nếu cơ hô hấp của bạn yếu, bạn có thể không cung cấp đủ oxy. Kết quả cuối cùng là khó thở.
Khi bạn đang ngủ, cơ thể bạn không yêu cầu một lượng oxy tương tự. Kết quả là, tần số thở thay đổi, trở nên chậm và nông hơn. Nếu bạn bị yếu cơ hô hấp, hơi thở có thể trở nên nông quá mức. Điều này có thể dẫn đến tình trạng thức giấc thường xuyên trong đêm. Bạn có thể nhận thức không nhận ra hiện tượng này.
Khi bạn nằm, cơ hoành đẩy bụng ra khỏi lồng ngực theo từng nhịp, làm tăng công hít thở mỗi lần. Nếu cơ này yếu, bạn có thể nhận thấy nằm xuống không còn thoải mái và bạn có thể cảm thấy bồn chồn hoặc khó thở.
Thuốc có thể ảnh hưởng đến hô hấp: Các loại thuốc bạn dùng để giảm đau, gây ngủ, giảm lo lắng và hoặc cứng cơ có thể làm suy giảm các trung tâm điều phối hô hấp trong não. Điều quan trọng là phải cho bác sĩ của bạn biết tên của tất cả các loại thuốc bạn đang dùng (cả thuốc kê đơn và thuốc không kê đơn). Ngoài ra, hãy cho bác sĩ biết nếu bạn đang gặp vấn đề về hô hấp hoặc khó thở vào bất kỳ thời điểm nào trong ngày hoặc đêm.
Nhiễm trùng đường hô hấp có thể ảnh hưởng đến hô hấp: Đường đi (mũi, họng, phổi) mà không khí đi qua có thể bị chặn hoặc bị thu hẹp ở bất kỳ nơi nào trên đường đi của nó. Nghẹt mũi có thể làm tắc nghẽn đường hô hấp trên. Các phế quản có thể bị phù lên khiến sự thông khí bị hạn chế, thở càng trở nên khó khăn hơn.
Giảm công thở và thúc đẩy thông thương đường thở
Định vị: Kê cao đầu giường. Điều này có thể được thực hiện bằng cách sử dụng thêm gối dưới đầu, cổ và ngực. Nâng cao đầu giường bằng gối / chăn dưới đệm, hoặc giữa đệm, hoặc đặt các khối dưới đầu giường cũng có thể hữu ích.
Bảo tồn năng lượng: Dành thời gian trong ngày để nghỉ ngơi giữa các hoạt động kể cả các hoạt động thông thường (tắm rửa, mặc quần áo, ăn uống, v.v.). Giảm bớt các bước không cần thiết, lên kế hoạch trước. Ngồi xuống khi làm các hoạt động sinh hoạt hàng ngày. Yêu cầu trợ giúp nếu việc làm đó gây ra khó thở. Bạn có thể có nhiều năng lượng vào buổi sáng so với cuối ngày. Do đó, hãy lập kế hoạch cho các hoạt động hàng ngày của bạn xung quanh mức năng lượng của bạn.
Bài tập thở. Kỹ thuật thở và ho có thể giúp duy trì chức năng phổi khỏe mạnh. Thở theo bậc và các kỹ thuật ho cụ thể giúp tăng thể tích phổi và cải thiện tình trạng ho hiệu quả.
Thiết bị hỗ trợ thông khí và khai thông đường thở:
Thiết bị hút đàm nhớt có thể giúp loại bỏ chất tiết, nút đàm ra khỏi miệng
Bộ phận hỗ trợ ho cơ học có thể giúp loại bỏ dịch tiết ra khỏi phổi bằng cách giúp bạn ho mạnh hơn nếu bạn khó thở
Thở máy không xâm lấn có thể hỗ trợ thở bằng cách đưa khí vào phổi, hạn chế gắng sức khi thở. Nó có thể hỗ trợ hô hấp bán thời gian (đặc biệt là vào ban đêm) hoặc hỗ trợ cả ngày
Tuy nhiên, thông khí xâm lấn là một can thiệp hoàn toàn vào hoạt động hô hấp của người bệnh, đòi hỏi phải đặt một ống mở khí quản ở cổ. Hình thức thông khí này được sử dụng khi đường thở trên bị tắc nghẽn, suy hô hấp nghiêm trọng và khó đào thải chất tiết.
Cân nhắc:
- Tránh những người có các triệu chứng cảm lạnh hoặc cúm
- Lên lịch tiêm vắc xin cúm hàng năm và tiêm phòng viêm phổi thích hợp
- Thảo luận với bác sĩ của bạn về việc sử dụng thuốc liên quan đến tình trạng khó thở
- Vitamin B12 – Rozebalamin được phê duyệt cho điều trị ALS tại Nhật Bản
- Cách mạng hóa nghiên cứu ALS: Sự gia tăng của các nền tảng thử nghiệm lâm sàng
- Thúc đẩy điều trị ALS của Nền tảng Thử nghiệm lâm sàng SMART
- Cập nhật về các thử nghiệm ALS/MND trên nền tảng MAGNET
- Thông tin chi tiết từ Nền tảng Thử nghiệm lâm sàng HEALEY ALS
Theo ALS Association
